Nahiz eta pertsona guztiek ezin duten berriro gidatu kalte zerebral bat izan ondoren, asko dira berriro gidatzeko gai direnak. Orain aurkezten dugun argitalpenak Trafikoko Medikuntzako Espainiako elkartearen bermea ere badu, eta jarraitu beharreko urratsak eta lege baldintza eta baldintza klinikoak ere jasotzen ditu.
Ibilgailu bat gidatzea autonomia eta independentzia gehien ematen digun jardueretako bat da. Eta pertsona askok berreskuratu nahi dute aukera hori, iktusa edo beste kalte zerebral bat sufritu ondoren. Hori dela eta, gidatu ahal izateko errehabilitazioan sakondu eta gero, Aita Menni Ospitaleak, DGTren bermearekin, gida hau idatzi du: ‘Kalte zerebral baten ondoren berriro gidatzea’ Urriaren 26a, Kalte Zerebralaren Eguna, gertu dagoela aprobetxatuz, ibilgailu motordunak gidatu aurretik kontuan hartu beharreko gaiei buruzko gida aitzindari hau aurkeztu nahi izan dugu.
Gida esteka honetan klik eginez edo lerro hauen ondoan dagoen QR kodearen bidez deskarga daiteke. Aita Menni Ospitaleko Kalte Zerebraleko Zerbitzuko buru J. Ignacio Quemada doktoreak eta Bizkaiko Trafikoko probintzia buru Esther Martik aurkeztu zuten, eta, nabarmendu zutenez, dokumentua “oso lagungarria izango da kalte zerebralaren ondoren berriro gidatu nahi duten baina arlo horretan jarraitu beharreko urratsak eta lege baldintzak eta baldintza klinikoak zein diren ez dakiten pertsonentzat”. Aurkezpenean, Aita Menni Ospitaleko paziente izandako Jon Gabiñaren lekukotza berezia izan zen: iktusa izan zuen eta, mugikortasun arazoak izan arren, berriro gidatzea lortu du.
Dokumentuak Trafikoko Zuzendaritza Nagusiaren eta Trafikoko Medikuntzako Espainiako Elkartearen bermea du. Gida prestatzen Irrintzi Soluciones Adaptadas enpresak parte hartu du; esperientzia zabala du ibilgailuak egokitzen eta desgaitasuna duten pertsonak ibilgailuak gidatzeko prestatzen.
Aurkezpenean, Quemada doktoreak gogorarazi zuen Euskal Herrian 20.000 pertsona inguru bizi direla hartutako kalte zerebralarekin, %80 iktus baten ondorioz. Zirkulazio istripuen ondoriozko traumatismoen eragina murriztu egin da mende honen hasieratik. “Gainerako kasuak laneko eta kiroleko istripuei, garuneko tumoreei edo entzefalitisari dagozkie, beste etiologia batzuen artean”. Gure doktoreak berriro azaldu zuen kalte zerebral baten ondorioak askotarikoak direla, eta, larritasunaren eta eragindako aldearen arabera, mugikortasun nahasmenduak eragiten dituztela, komunikatzeko arazoak, defizit kognitiboak eta emozioen eta portaeraren alterazioak. “Ondorioen konbinazio horrek galarazi egiten du eguneroko bizitzako oinarrizko jardueraren bat egitea kasuen %60tan, eta ezintasun larria edo erabatekoa %45etan”, adierazi zuen.
Gidatzeko gaitasunari eragiten dioten ondorioak
Ondorio motorrek, epilepsiak, alterazio sentsorialek eta aldaketa kognitibo-konduktualek gidatzeko gaitasunari eragin diezaiokete. “hemiplejia, esaterako, erraz ezagutzen da, eta gidatzeko ezintasun faltsuaren inpresioa ematen du; aitzitik, begietako arazoek, esaterako ikusmen bikoitzak, edo arretaren alterazioek gidatzeko desgaitasun handiagoa eragin dezakete, baina ezagutzen zailagoak dira”, adierazi zuen gure espezialistak.
“Prozesu kognitiboei dagokienez, nekea, informazioaren prozesamendua moteltzea, heminegligentzia (begiko hipokanpo baten arreta eza) eta arreta txandakatzeko edo banatzeko arazoak ebaluazio zorrotza behar duten prozesuen adibideak dira; halaber, orientazio espaziala edo topografikoa, arriskuaren estimazioa eta norberaren gaitasunen gaineko kontzientzia ere oso garrantzitsuak dira seguru gidatzeko”, azpimarratu zuen baita ere.
Nolanahi ere, Aita Menni Ospitaleko Kalte Zerebraleko zerbitzuburuak onartu zuen “medikuek uste genuena baino askoz pertsona gehiagok gida dezaketela berriro”, eta, aldi berean, azpimarratu zuen beharrezkoa dela “balorazio zorrotza eta errehabilitazio eta berrentrenamendu prozesua” egitea. “”Iktusa duten pertsonen ehuneko handi batek berriro gida dezake errehabilitazio ona eginez eta ibilgailuak gidatzeko entrenamendua eginez. Halaber, beharrezkoa izaten da ibilgailua egokitzea, tailer espezializatuetan”, amaitu zuen.
Gidatzen berrikasteko lege esparrua
“Abiapuntu gisa, beharrezkoa da jakitea Gidarien Erregelamendu Orokorrak ezartzen duela gidabaimena indarrean mantentzeko baldintza dela gidariak baimena eman ziotenean eskatu zizkioten baldintzak betetzea”, adierazi zuen Bizkaiko Trafikoko probintzia buruak. “Beraz, gaitasun fisiko edo kognitiboren bat galtzen bada, beharrezkoa da azterketa mediko-psikologikoa egitea, jakiteko bere garaian lortutako baimenarekin gidatzen jarraitu daitekeen edo, aldiz, beharrezkoa den mugaren, egokitzapenen bat edo murrizketaren bat jartzea”, gehitu zuen. “”Gidarien Erregelamendu Orokorraren IV. eranskinean zehazten da, gidatzeko baimena lortzeko edo luzatzeko garaian, zein gaixotasunek eta gabeziek eragiten duten gidabaimena ukatzea, egokitzea edo zirkulazioa murriztea”, jakinarazi zuen.
Esther Martik adierazi zuenez, “garuneko hodietako gaixotasunen kasuan, gutxienez 6 hilabete igaro behar dira sintoma neurologikorik gabe azken istripu iskemikoa gertatu zenetik. Halaber, 12 hilabete igaro behar dira garuneko infartuaren edo odoljarioaren ondorioak ezartzen direnetik. Sekuelaren fasean, ez da egon behar funtzio kognitiboen, motorren, sentsitiboen, sentsorialen edo buruaren, enborraren edo gorputz adarren koordinazio funtzioen edo mugimendu anormalen murrizketa handirik, ibilgailuaren kontrol egokia oztopatu dezakeenik”.
Azkenik, Bizkaiko Trafikoko probintzia buruak nabarmendu zuen gidatzeko gaitasunaren ebaluazioak gidariak aztertzeko zentroei dagozkiela. “DGTk protokolo bat garatu du berriro gidatzen duten pertsonei gidabaimena emateko, egokitzapenekin edo gabe, gaitasunei eragin dien osasun arazo larri baten ondoren. Eta gero eta autoeskola gehiago daude desgaitasunen bat duten pertsonen prestakuntzan esperientzia dutenak, mugaren bat dutelako beren ibilgailua egokitu behar duten pertsonei zuzenduta”, ziurtatu zuen.
Jon Gabiñaren testigantza
Jon Gabiñak iktus bat izan zuen eta, horren ondorioz, hemiplegia bat du ezker alde osoan. Berrogeita hamar urtez Ekialde Ertainetik, Mexikotik eta mundu erdiko herrialdeetatik gidatu ondoren, ez zuen etsi nahi eta ez zuen nahi beti beste norbaiten mende egon mugitzeko. Lanean hastea erabaki zuen, gidatzeak dakarren autonomia berreskuratzeko. Dioenez, fisikoki eta psikologikoki asko lagundu zioten Arrasateko Aita Menni Ospitaleko gure Ospitaleratze Unitatean (lau hilabete eman zituen bertan), baita Irrintzi autoeskolan ere (errepidean berriro jartzeko eskolak jaso zituen han). Bideo honetan kontatzen digu.
Volver a conducir tras un daño cerebral by Red Menni de Daño Cerebral on Scribd
